Οι κότες το ‘σκασαν … ή τουλάχιστον αυτό θα ήθελαν αν είχαν την επιλογή.
Στην ομώνυμη ταινία του 2000 (“Chicken Run”) οι κότες προσπαθούν να αποδράσουν από το κοτέτσι για να γλιτώσουν από τους μοχθηρούς ιδιοκτήτες τους. Κι αν αυτό συμβαίνει στον κινηματογράφο στην πραγματική ζωή ο σατράπης δεν είναι μόνο ο ασυνείδητος πτηνοτρόφος αλλά και ο συνένοχος καταναλωτής. Και οι δύο συνηθίζουν να προτάσσουν το οικονομικό τους συμφέρον. Ο πτηνοτρόφος θέλει να παράγει με χαμηλό κόστος χρησιμοποιώντας φτηνές τροφές και παρέχοντας στις κότες τον λιγότερο δυνατό χώρο για να κινηθούν. Ο καταναλωτής από τη μεριά του φροντίζει να μην επιβαρύνεται το πορτοφόλι του αγοράζοντας αυγά και κοτόπουλα εντατικής εκτροφής. Ως αποτέλεσμα οι κότες που παράγουν αυγά ή προορίζονται για κατανάλωση εκτρέφονται σε ιδιαίτερα βάρβαρες συνθήκες.
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πόσο άσχημα ζουν οι κότες μέσα στους κλωβούς τους. Μη έχοντας τη δυνατότητα να κινηθούν, με μόνο σκοπό να τρώνε για να ωοτοκήσουν ή για να καταλήξουν στο πιάτο του καταναλωτή. Αρκεί να θυμηθούμε την περίοδο του κοροναϊού που είχε επιβληθεί ο περιορισμός των μετακινήσεων. Πώς θα αισθανόταν κανείς κλεισμένος σε ένα κλουβί που ίσα ίσα τον χωράει; Που τρώει συνεχώς και όταν παχύνει επαρκώς να τον θανατώνουν; Σίγουρα η ψυχολογία του θα είχε καταρρακωθεί και ως επακόλουθο θα έβλεπε τις επιπτώσεις και στην υγεία του.
Γιατί λοιπόν οι κότες να είναι ευτυχισμένες;
Ωστόσο το παραγωγικό σύστημα μπορεί να αλλάξει ριζικά. Αυτή τη δύναμη την έχει εξολοκλήρου ο καταναλωτής. Οι επιλογές που κάνει καθημερινά στις αγορές του είναι αυτές που έχουν σημασία και όχι αυτές του πτηνοτρόφου. Αν αγοράσει “βιολογικά αυγά” ξέρει ότι οι κότες έχουν μεγαλώσει σε αχυρώνα ελεύθερες να περιφέρονται και να χαίρονται τον ήλιο σε εξωτερικό χώρο καταναλώνοντας αποκλειστικά βιολογικές τροφές. Αν αγοράσει κοτόπουλο “ορεινής εκτροφής”, πέρα από τη γεύση που είναι σαφώς καλύτερη, ξέρει ότι οι κότες έζησαν αξιοπρεπώς και σε ιδανικό περιβάλλον. Τουτέστιν, ο καταναλωτής καθορίζει τις συνθήκες παραγωγής των αυγών και της εκτροφής των κοτόπουλων για κατανάλωση. Η αγορά απλώς ακολουθεί τη ζήτηση. Οπότε καλό είναι ο καταναλωτής να γνωρίζει τι τρώει αλλά και πώς έχει παραχθεί.
Παρακάτω εξηγούνται αναλυτικά οι συνθήκες εκτροφής και οι διαφορές ανά προϊόν.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Αναγραφόμενες πληροφορίες στα αυγά
Πάνω στα αυγά αναγράφονται σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να διαβάζει ο καταναλωτής (η πρώτη είναι η σημαντικότερη):
- ο τρόπος εκτροφής (ορίζεται με έναν αριθμό από το 0 έως το 3)
0 = βιολογικής γεωργίας |
1 = ελευθέρας βοσκής |
2 = αχυρώνα |
3 = κλωβοστοιχίας (εντατική παραγωγή) |
- η χώρα προέλευσης (π.χ. EL για αυγά από την Ελλάδα)
- ο κωδικός νομαρχιακής αυτοδιοίκησης
- η μονάδα παραγωγής
- ο θάλαμος παραγωγής
Κατηγορίες χώρου εκτροφής
Αυγά εντατικής εκτροφής
Τα αυγά εντατικής εκτροφής αντιστοιχούν στο 80% της ελληνικής αγοράς. Οι κότες ζουν μέσα σε κλωβούς και δεν κινούνται καθόλου. Αυτό τις καθιστά πολύ επιρρεπείς σε ασθένειες με αποτέλεσμα να τους χορηγούνται αντιβιοτικά. Η διατροφή τους δε είναι πολύ χαμηλής ποιότητας. Το σιτηρέσιο περιλαμβάνει:
- δημητριακά, τα οποία ενδέχεται να είναι από γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι και σόγια
- φυτικά προϊόντα που μπορεί να έχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων
- τροφές ζωικής προέλευσης όπως ιχθυάλευρα
Βιολογικά αυγά
Τα βιολογικά αυγά είναι από κότες ελευθέρας βοσκής που τρέφονται μόνο με πιστοποιημένες βιολογικές τροφές.
Αυγά αχυρώνα
Τα αυγά αχυρώνα αντιστοιχούν στο 10% της ελληνικής αγοράς. Οι κότες κινούνται και πετούν σε έναν κλειστό χώρο διαμορφωμένο σαν κοτέτσι.
Αυγά ελευθέρας βοσκής
Οι κότες που παράγουν αυγά ελευθέρας βοσκής ζουν σε αχυρώνα και μέσω ανοιγμάτων έχουν τη δυνατότητα να βγαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας σε καθορισμένο εξωτερικό χώρο με βλάστηση.
Αυγά με ω-3
Τα αυγά με ω-3 λιπαρά παράγονται από κότες των οποίων η τροφή εμπλουτίζεται με πολυακόρεστα λιπαρά οξέα όπως είναι τα σπορέλαια. Τα ω-3 λιπαρά είναι φιλικά στην υγεία και ιδιαιτέρως στη λειτουργία της καρδιάς μιας και βοηθούν στην ισορροπία της χοληστερόλης.
Προσοχή όμως: πρέπει να καταναλώνονται μόνο βραστά, το τηγάνισμα καταστρέφει τα ω-3 λιπαρά.
Κότες και συνθήκες διαβίωσης
Για κάθε κότα που παράγει αυγά εντατικής εκτροφής αντιστοιχεί κλωβός 750 κ. εκ.
Για κάθε 9 κότες αχυρώνα αντιστοιχεί χώρος να κινηθούν 1 τ.μ.
Για κάθε κότα ελευθέρας βοσκής αντιστοιχεί χώρος να κινηθούν 4 τ.μ.
Το 98% των κοτόπουλων που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ σφαγιάζονται 38-40 μέρες από τη γέννησή τους.
Τα βιολογικά κοτόπουλα τρέφονται αποκλειστικά με πιστοποιημένες ζωοτροφές και φυτικά προϊόντα που δεν περιέχουν ίχνος φυτοφαρμάκων και δεν είναι γενετικά τροποποιημένες. Σφάζονται από 81 ημέρες και ύστερα ανάλογα τον παραγωγό, κι αυτό επειδή όσο περισσότερο ζουν τόσο βελτιώνεται η γεύση του κρέατος.
Οι κότες ελευθέρας βοσκής σφάζονται σε ηλικία 2-2,5 μηνών.
Τα κοτόπουλα “ορεινής εκτροφής” ζουν σε υψόμετρο άνω των 700 μ. που σημαίνει ότι απολαμβάνουν την ηλιοφάνεια και τρέφονται με φυτά και βότανα του βουνού γεγονός που επηρεάζει θετικά την υγεία τους και κατ’ επέκταση την ποιότητα του κρέατος.
Χρήσιμες πληροφορίες
Η σωστή τοποθέτηση και συντήρηση των αυγών στο ψυγείο είναι κομβικής σημασίας. Φροντίζουμε να τα τοποθετούμε σε κλειστές αυγουλιέρες για να μην απορροφήσουν οσμές από τους 17.000 πόρους που έχει το κέλυφος και πάντα με τη μύτη προς τα κάτω ώστε ο αεροθάλαμος στο εσωτερικό του αυγού να μείνει επάνω και ο κρόκος στο κέντρο.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία τα αυγά πρέπει να ταξινομούνται, να αναγράφονται οι πληροφορίες εκτροφής και να συσκευάζονται εντός 10 ημερών από την ημερομηνία ωοτοκίας. Τα αυγά με τη σήμανση “φρέσκα” ή “εξαιρετικά φρέσκα” ταξινομούνται, σημαίνονται και συσκευάζονται εντός 4 ημερών.
Το χρώμα των αυγών εξαρτάται από την κότα που τα γεννάει. Οι λευκές κότες γεννούν λευκά αυγά και οι καφετιές καφέ αυγά. Δεν έχουν καμία διαφορά στην ποιότητα. Αυτό που έχει σημασία είναι η διατροφή τους. Μία κότα που τρέφεται καλά παράγει και ποιοτικά αυγά πλούσια σε διατροφική αξία.
Συμπερασματικά, ο καταναλωτής είναι αυτός που επιβάλει σε αγορά/παραγωγούς με την επιλογή του στο ράφι αν οι συνθήκες εκτροφής και ωοτοκίας θα είναι βάναυσες ή αξιοπρεπείς. Η ποιότητα του προϊόντος που καταλήγει στο πιάτο των νοικοκυριών έχει άμεση συνάφεια με το στρες του εγκλεισμού σε έναν πολύ περιορισμένο χώρο, τη διατροφή των κοτόπουλων και τις συνθήκες υγιεινής που τηρούνται στα ορνιθοτροφεία.
Όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε τις κότες να το σκάσουν από τα κελιά τους! Αρκεί να κάνουμε τη σωστή επιλογή. Μπορεί η τιμή να είναι πιο αυξημένη αλλά τα ζωντανά είναι πιο υγιή και τα αυγά ή το κρέας τους είναι πλουσιότερα σε διατροφική αξία και γεύση.