Οι 20 εταιρείες με τις υψηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανήκουν στον ενεργειακό τομέα. Τη χρονική περίοδο 1965-2017 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, παγκοσμίως, ανήλθαν σε 1,35 εκατομμύριο μεγατόνους (MtCO2e). Το 35% εξ αυτών, ήτοι 480.169 μεγατόνοι, εκλύθηκε αποκλειστικά από αυτές τις 20 εταιρείες.
Παρακάτω ακολουθεί η λίστα των επιχειρήσεων που αποδεδειγμένα συνέβαλαν στην κλιματική αλλαγή και εξακολουθούν να επιβαρύνουν το περιβάλλον χωρίς αναστολές.
(Τα στοιχεία όσον αφορά την έκλυση διοξειδίου του άνθρακα συλλέχθηκαν από το Climate Accountability Institute)
Χώρα: Σαουδική Αραβία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 59.262 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η Saudi Aramco κατέχει τα σκήπτρα στη λίστα των επικερδών επιχειρήσεων παγκοσμίως, με καθημερινά (!) έσοδα 304 εκατομμύρια δολάρια. Είναι η πιο ρυπογόνος εταιρεία. Από το 1965 ευθύνεται για την εκπομπή 59.262 μεγατόνων διοξειδίου του άνθρακα, ποσότητα που αναλογεί σε 6 φορές την ετήσια ρύπανση που παρήγαγε η Κίνα το 2017.
Χώρα: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 43.345 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Ρωσία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 43.230 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η Gazprom, η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός εταιρεία της Ρωσίας και από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, συμμετέχει τα τελευταία χρόνια σε μια ιδιότυπη αναζωπύρωση του Ψυχρού Πολέμου. Η κλιματική αλλαγή έχει ως συνέπεια την άνοδο της θερμοκρασίας και το λιώσιμο των πάγων. Ενώ αυτή η δραματική αλλαγή θα επιφέρει την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και κατ’ επέκταση τον κατακλυσμό μυριάδων παράκτιων πόλεων και νησιών, για ορισμένες πολυεθνικές προβάλλει ως ευκαιρία για περισσότερη κερδοφορία.
Η περιοχή της Αρκτικής έχει γίνει το νέο El Dorado στο όνομα της εκμετάλλευσης νέων ενεργειακών πόρων. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 από το Πανεπιστήμιο George Mason, υπολογίστηκε πως στον Αρκτικό Κύκλο βρίσκεται το 30% του ανεκμετάλλευτου φυσικού αερίου και το 15% του πετρελαίου. Οι χώρες που ερίζουν για την αξιοποίησή τους, και το ποσοστό που τους αναλογεί στα εδάφη με δεξαμενές υδρογονανθράκων, είναι τα εξής:
ΗΠΑ 32,6%
Ρωσία 29,2%
Δανία 14,6%
Καναδάς 11,1%
Νορβηγία 4,7%
Ισλανδία 0,3%
Χώρα: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 41.904 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Εκμεταλλεύεται κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλες τις ηπείρους της υφηλίου. Δραστηριοποιείται καί στην Κύπρο, στο τεμάχιο 10, όπου φέτος θα πραγματοποιήσει την επιβεβαιωτική γεώτρηση. Το 2019 ξεκίνησε η δίκη στην οποία η ExxonMobil κατηγορείται για παραπλάνηση των επενδυτών: αλλοίωσε τα στοιχεία που παρουσίασε όσον αφορά μελλοντική μείωση των εσόδων της λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Χώρα: Ιράν
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 35.658 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Μεγάλη Βρετανία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 34.015 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η βρετανική πολυεθνική έχει γίνει πάμπολλες φορές στόχος ακτιβιστών. Η τελευταία διαμαρτυρία ενάντια στον κολοσσό πραγματοποιήθηκε έξω από το Βρετανικό Μουσείο. Τα πλακάτ που κρατούσαν οι διαδηλωτές έφεραν το ευρηματικό σλόγκαν “BP or not BP” παραφράζοντας την περίφημη φράση από τον Άμλετ του Σαίξπηρ “To Be or not to Be”. Η διαμαρτυρία έγινε με αφορμή τη νέα έκθεση του Βρετανικού Μουσείου που ονομάζεται “Τροία: Μύθος και Πραγματικότητα“, η οποία χρηματοδοτείται από την BP στα πλαίσια της βελτίωσης του κοινωνικού της προφίλ. Οι ακτιβιστές έσυραν έναν ξύλινο Δούρειο Ίππο (βίντεο εδώ) για να δηλώσουν ότι η εταιρεία χρησιμοποιεί την τέχνη για να καταπραΰνει τις ανησυχίες της κοινής γνώμης και να καμουφλάρει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις πετρελαϊκές της δραστηριότητες.
Χώρα: Ολλανδία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 31.948 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η αγγλο-ολλανδική εταιρεία φέρεται να πρωτοστατεί στη διαμάχη κρατών/εταιρειών που επιβουλεύονται τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στον Αρκτικό Κύκλο.
Χώρα: Ινδία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 23.124 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η Coal India είναι η μεγαλύτερη εταιρεία εξόρυξης άνθρακα στον κόσμο. Πέρα από τις δραστηριότητές της σε ινδικό έδαφος, μέσω θυγατρικής της εκμεταλλεύεται καί τον ορυκτό πλούτο της Μοζαμβίκης στην Αφρική. Η Greenpeace όπως και άλλες οργανώσεις έχουν επικρίνει την Coal India για το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, μιας και διατηρεί πάνω από 250 ορυχεία στα οποία οι συνθήκες εργασίας είναι άθλιες και δεν λαμβάνεται κανένα ουσιαστικό μέτρο για να ελαχιστοποιηθεί η ζημιά που επιφέρουν στην ατμόσφαιρα. Η εταιρεία καλύπτει το 50% των ενεργειακών αναγκών της Ινδίας.
Χώρα: Μεξικό
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 22.645 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Βενεζουέλα
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 15.745 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η Βενεζουέλα είναι η πέμπτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο και διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα. Από το 2013 έχει επιχειρηματική συνεργασία με τη ρωσική Rosneft. Το γεγονός αυτό εξηγεί τη γεωστρατηγική σημασία της Βενεζουέλας για τη Ρωσία (ρωσικό δάνειο την εποχή που η Βενεζουέλα βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεωκοπίας), όπως και την άμεση/έμμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στον βενεζουελικό εμφύλιο.
Χώρα: Κίνα
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 15.632 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Ο οίστρος του τμήματος marketing του πετρελαϊκού κολοσσού της Κίνας προκαλεί αν μη τι άλλο οργή. Το logo της PetroChina, που υιοθετήθηκε το 2004, αναπαριστά στα χρώματα της κινεζικής σημαίας τον ανατέλλοντα ήλιο. Η ειρωνεία βρίσκεται στο γεγονός ότι οι κάτοικοι της Κίνας δυσκολεύονται να τον δουν λόγω των ατμοσφαιρικών ρύπων.
Χώρα: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 15.385 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 15.385 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 13.840 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Κουβέιτ
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 13.479 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η Kuwait Petroleum Corporation παράγει το 7% του αργού πετρελαίου παγκοσμίως, με κερδοφορία άνω των 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων προκάλεσε τη διαμάχη μεταξύ Ιράκ και Κουβέιτ που επέφερε τους πολέμους στον Περσικό Κόλπο. Οι εχθροπραξίες, πέρα από την απώλεια χιλιάδων ανθρώπινων ζωών, δημιούργησαν και τεράστια οικολογική καταστροφή. Τα διυλιστήρια πήραν φωτιά και έκαιγαν για δέκα μήνες ακατάπαυστα. Ο καπνός στην ατμόσφαιρα ήταν ορατός από το διάστημα. Το κόστος κατάσβεσής τους ανήλθε σε 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια. Όσο για το κόστος στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, αξίζει να αναφερθεί μονάχα ότι ο καπνός προκάλεσε το λεγόμενο “Σύνδρομο του Κόλπου” (Gulf War Syndrome). Η χρόνια αυτή πάθηση που εκδηλώθηκε σε πολίτες και στρατιώτες έχει ως συμπτώματα τη διαρκή αίσθηση κόπωσης, μυϊκούς πόνους και αναπνευστικά προβλήματα.
Χώρα: Ιράκ
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 12.596 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Γαλλία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 12.352 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Πέρα από την περιβαλλοντική καταστροφή λόγω των παραγόμενων ρύπων, η Total ευθύνεται και για ένα κολοσσιαίο ατύχημα που θα μείνει στην ιστορία. Συνέβη το 1999 όταν βυθίστηκε το τάνκερ Erika με αποτέλεσμα να μολύνει τις ακτές της βόρειας Γαλλίας με χιλιάδες τόνους αργού πετρελαίου.
Χώρα: Αλγερία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 12.302 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Αυστραλία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: ιδιωτική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 9.802 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Χώρα: Βραζιλία
Ιδιοκτησιακό καθεστώς: κρατική
Σύνολο εκλυθέντων ρύπων: 8.676 μεγατόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Η οικολογική καταστροφή που επιτελείται στον Αμαζόνιο εδώ και πολλά χρόνια είναι ανυπολόγιστη. Η Petrobras εμπλέκεται επίσης και σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς στην ιστορία της Βραζιλίας. Το 2018 δέχθηκε να πληρώσει πρόστιμο ύψους 853 εκατομμυρίων δολαρίων για δωροδοκία πολιτικών και κομμάτων, όπως και για πλαστογραφία εγγράφων ώστε να παρακάμψουν τις ρυθμιστικές αρχές. Δεν ήταν όμως ένα μεμονωμένο γεγονός. Το 2014 είχε ξεσπάσει το σκάνδαλο με την ονομασία “Lavato Jato” (ξέ-πλυμα εξπρές), για ευνοϊκή μεταχείριση της εταιρείας σε δημόσιους διαγωνισμούς.
