Η Ρουάντα έχει συνδεθεί στη συνείδηση του κόσμου με τις εθνοτικές συγκρούσεις μεταξύ των φυλών Χούτου και Τούτσι το 1994, μια γενοκτονία που είχε ως αποτέλεσμα να σφαγιαστούν πάνω από 500.000 άνθρωποι.
Σήμερα η χώρα έχει αλλάξει άρδην το προφίλ της και πλέον κατέχει τα σκήπτρα παγκοσμίως στην οικολογία. Οι δρόμοι είτε στις μεγαλουπόλεις είτε στα μικρά χωριά της υπαίθρου είναι πεντακάθαροι χωρίς πλαστικά και σκουπίδια, σε αντιδιαστολή με άλλες αφρικανικές χώρες που τα σκουπίδια σωρεύονται ανεξέλεγκτα.
Γιατί συντελέστηκε αυτό το περιβαλλοντικό θαύμα
Μελέτες πανεπιστημίων επισήμαναν στις κρατικές αρχές ότι η χρήση πλαστικών, κυρίως σακούλες μίας χρήσης, εμπόδιζαν την απορρόφηση του βρόχινου νερού από το έδαφος. Το αποτέλεσμα ήταν να χάνεται μεγάλος όγκος υδάτων που θα χρησίμευαν στη γεωργική παραγωγή.
Οι πλαστικές σακούλες βούλωναν τους αγωγούς ύδρευσης και δημιουργούνταν εστίες μόλυνσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μαλάρια (Ελονοσία), που βρίσκει εύφορο έδαφος ανάπτυξης στα σκουπίδια, είναι η κύρια αιτία που η Ρουάντα είχε υψηλά ποσοστά παιδικής θνησιμότητας.
Τα πλαστικά σκουπίδια στο παρελθόν είτε καίγονταν και επιβάρυναν την ποιότητα του αέρα, είτε τρώγονταν από τα ζώα μολύνοντας με τοξικά χημικά την τροφική αλυσίδα. Όλα αυτά εν τέλει κατέληγαν στους πολίτες, ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι οι Ρουαντέζοι τρέφονται ως επί το πλείστον με κρέας.
Πώς έγινε η στροφή στην οικολογία
Το 2008 η κυβέρνηση της Ρουάντας αποφάσισε να απαγορεύσει τη χρήση πλαστικής σακούλας. Δεν ήταν μερική απαγόρευση με όρους και προϋποθέσεις, ούτε αύξησε την τιμή της για να αποτρέψει τους καταναλωτές από το να την αγοράζουν. Η απαγόρευση ήταν ολική. Οι τουρίστες στα αεροδρόμια ενημερώνονταν και ήταν υποχρεωμένοι να αφήνουν τις πλαστικές σακούλες πριν εισέλθουν στη χώρα.
Όποιος δεν συμμορφωνόταν ερχόταν αντιμέτωπος με σκληρά μέτρα. Το πρόστιμο κυμαίνεται ανάλογα με την περίσταση από 5$ έως 110$. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως παράνομη αγορά και πώληση μεγάλων ποσοτήτων πλαστικής σακούλας, η νομοθεσία προβλέπει πρόστιμο 19.000$ ή ακόμα και ποινή φυλάκισης έως τέσσερα χρόνια.
Η μοναδική περίπτωση που επιτρέπεται η χρήση πλαστικών είναι στα ξενοδοχεία και τα σούπερ μάρκετ για την συντήρηση ευαίσθητων προϊόντων (κρέας, φρούτα). Υποχρεώνονται όμως να παραδίδουν τα πλαστικά στις αρχές μετά τη χρήση τους.
Προσχώματα στη νομοθεσία
Πέρα από τη δύσκολη θέση στην οποία περιήλθαν αρχικά έμποροι, κατασκευαστές και καταναλωτές, δεν παρατηρήθηκε καμία σημαντική αντίδραση στην εφαρμογή του νέου νόμου. Αυτό οφείλεται πρωτίστως στο γεγονός ότι στη Ρουάντα δεν υπάρχει ισχυρό lobby της βιομηχανίας πλαστικών, ούτε το πλαστικό είναι προϊόν που εξάγεται σε μεγάλες ποσότητες.
Επιπλέον, η Ρουάντα δεν έχει οργανωμένη και εξελιγμένη πολιτική συλλογής απορριμάτων και ανακύκλωσής τους. Έτσι η απαγόρευση των πλαστικών ουσιαστικά έλυσε και το πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος.
Στην Αφρική, η Ρουάντα δεν είναι η μοναδική χώρα που απαγόρευσε τη χρήση πλαστικής σακούλας. Είναι 34 στο σύνολο, ανάμεσά τους η Κένυα, το Κονγκό και η Νότια Αφρική. Η Ρουάντα όμως κατέχει τα πρωτεία, και αυτό φαίνεται στους δρόμους αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων της.
