6 Μαΐου 2010, 14:42 μ.μ. Γίνεται ένα Flash Crash… Σε δευτερόλεπτα ο δείκτης του Dow Jones σημειώνει κάθετη πτώση της εξωφρενικής τάξης του 10%, απώλεια 1.000 μονάδων σε μία στιγμή χωρίς καμία λογική εξήγηση.
Πανικός!
Σύντομα, οι αναλυτές στρέφουν το βλέμμα τους στην Αθήνα. Μία ημέρα πριν, είχαν βρει τραγικό θάνατο οι τρεις άτυχοι υπάλληλοι της Marfin Bank. Οι συνειρμοί δεν αργούν να γίνουν, κι έτσι όλοι συμπεραίνουν ότι το ρευστό πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα ευθύνεται για την πτώση του χρηματιστηρίου στη Νέα Υόρκη.
Ο πανικός των αγορών και των χρηματιστών διήρκεσε 14 λεπτά. Το σύστημα υπερφορτώνεται και τότε λαμβάνει χώρα το περίφημο Flash Crash. Για 5 δευτερόλεπτα, ο πίνακας του Dow Jones σβήνει. Σιγή…και όταν επανέρχεται, εμφανίζεται να έχει συμμαζέψει τις απώλειες που είχε καταγράψει, για να κλείσει λίγο αργότερα αρνητικά με πτώση 3,20%.
Τι συνέβη όμως στην πραγματικότητα;
Αφού καταλάγιασε ο πανικός, αναζητήθηκαν εμπεριστατωμένα τα αίτια της κρίσης, και ανακοινώθηκε ότι δεν έφταιγαν τα γεγονότα στη Marfin. Αυτουργός ήταν ένας υπολογιστής, που ακολουθούσε πιστά τις εντολές που του είχαν δοθεί. Όχι κάποιο κοινό pc, αλλά ένα Robot Trader της εταιρείας Waddell & Reed Financial Advisors. Είναι κοινή πρακτική πλέον παγκοσμίως, τη θέση του χρηματιστή να την καταλαμβάνει ένα robot trader, το οποίο λειτουργεί με αλγόριθμους που του επιτρέπουν να πραγματοποιεί αγοροπωλησίες σε μόλις 0,000 0001/sec. Αυτή η πρακτική ονομάζεται High Frequency Trading.
Οι υπολογιστές που αντικατέστησαν τη φυσική παρουσία του ανθρώπου, έχουν μία και μόνο εντολή. Πούλα ακριβά και αγόρασε φθηνά! Αυτή την εντολή ακολούθησε με υπερβάλλοντα ζήλο και ο συγκεκριμένος υπολογιστής. Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, πούλησε 3.000 συμβόλαια πελατών, ύψους 4 δις $. Η βιαιότητα της πράξης αυτής, συμπαρέσυρε και όλους τους υπόλοιπους Robot Traders του χρηματιστηρίου του Dow Jones. Άναρχες και ακατάπαυστες αγοροπωλησίες άρχισαν σε ένα οργουελικό σενάριο. Δεν ήταν όμως προϊόν επιστημονικής φαντασίας, αλλά μέρος της πραγματικότητας, που αποκαταστάθηκε μετά από 14 εφιαλτικά για τους χρηματιστές λεπτά. Το κακό όμως είχε ήδη γίνει. Το δημιούργημα είχε ξεπεράσει τον δημιουργό του.
Ως αποτέλεσμα αυτού του Flash Crash, επενδυτές έχασαν 150 εκ. $.
Το High Frequency Trading απαγορεύεται;
Η νομοθεσία διαφέρει από κράτος σε κράτος. Ακόμα όμως και σε ανεπτυγμένες οικονομίες όπως αυτή της Γαλλίας, ενώ απαγορεύεται αυτή η πρακτική, είναι κοινό μυστικό ότι χρησιμοποιείται ευρέως λόγω του ανταγωνισμού από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού.
Από το 2010, έχουν σημειωθεί και άλλα ελάσσονος σημασίας Flash Crash, όπως το πιο πρόσφατο του 2013. Στις 23 Απριλίου, από το Twitter feed του Associated Press, δημοσιεύθηκε ένα άρθρο που ανακοίνωνε ότι δύο εκρήξεις είχαν σημειωθεί στον Λευκό Οίκο, από τις οποίες φερόταν να έχει τραυματιστεί ο πρόεδρος Barack Obama. Το χρηματιστήριο πανικοβλήθηκε και τα λυσσαλέα robot traders ξεκίνησαν μια κούρσα χρηματιστηριακών επιθέσεων. Η ηρεμία επανήλθε, όταν αποκαλύφθηκε ότι η είδηση των εκρήξεων ήταν προϊόν χάκερ.
